مجله دیده بان - مونیکا قایدی: اینها تعدادی از بانوان موفق ایرانی در جهان هستند که آوازه شهرت شان تا اینجا هم رسیده است. اغلب آنها در ایران به دنیا آمدند و بعدا به خارج از کشور رفته و آنجا مدارج ترقی را طی کرده و هم اکنون چهره های موفق و تاثیرگذاری هستند اما ملیت و پیشینه ایرانی خود را فراموش نکرده اند و مفتخرند که خون ایرانی در رگ هایشان جاری است.
ما هم به آنها و تلاش شان برای موفقیت و رشد علم و تکنولوژی و فرهنگ در جهان افتخار می کنیم و امیدواریم این دانش و توان، روزی برای کمک به ساختن ایرانی بهتر هم به کار گرفته شود. بخش دیگری از بانوان ایرانی هم در زمینه های مختلف هنری موفق بوده اند که نام و سرگذشت شان در این مجموعه نیامده است.
لیلی افشار
نخستین بانو با دکترای گیتار
متولد 1338 در تهران، از 10 سالگی فراگیری گیتار را آغاز کرد. وی با درجه لیسانس و فوق لیسانس موسیقی در رشته نوازندگی گیتار از «کنسرواتوار بوستون» و «کنسرواتوار موسیقی نیوانگلند» فارغ التحصیل شد و نخستین زنی در جهان بوده که موفق به اخذ درجه دکترا در نوازندگی گیتار شده است.
خانم افشار مدتی نیز در «مرکز هنرهای تجسمی بناف» و «فستیوال موسیقی اسپن» تحصیل کرده و دیپلم افتخاری «آکادمی موسیقی کیجانادرسی ینا» ایتالیا نیز به وی اعطا شده است.
او مدارک دیگری نیز در نوازندگی گیتار از کنسرواتوار موسیقی بوستون، نیوانگلند و دانشگاه ایالتی فلوریدا دارد. وی در مرکز آموزش هنرهای زیبای بناف (Bnaff) تحصیل کرده است. دارای مدرک افتخاری از آکادمی موسیقی کیجیانا واقع در شهر سی ینای ایتالیاست.
لیلی افشار کرسی پروفسوری خود را برای «دانشگاه ممفیس» در سال 1989 به دست آورده و 18 سال است برنامه لیسانس و فوق لیسانس و دکترای نوازندگی گیتار در دانشگاه ممفیس را اداره می کند که در آنجا نیز جایزه استاد برجسته دانشگاه در سال 2000 به وی تعلق گرفته است.
مریم میرزاخانی
یکی از 10 مغز برتر آمریکای شمالی با لقب سدشکن
دکتر مریم میرزاخانی، استادیار جوان دانشگاه «پرینستون»، به عنوان یکی از 10 مغز برتر آمریکای شمالی معرفی شد و به او لقب سدشکن دادند. مریم میرزاخانی در سال های 73 و 74 (سال سوم و چهارم دبیرستان) از مدرسه فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال 1994 در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با 41 امتیاز از 42 امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی 1995 در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با 42 امتیاز از 42، رتبه یک طلای جهانی را به دست آورد.
میرزاخانی از جمله بازماندگان سانحه غم بار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفندماه سال 76 است.
رکسانا مصلحی
محقق معروف در زمینه سرطان
پروفسور رکسانا مصلحی یک متخصص ژنتیک است. او در ایران زاده و در کانادا بزرگ شده و در دانشگاه کلمبیا تحصیلات خود را سپری کرد و هم اینک استادیار دانشگاه آلبانی، دانشگاه ایالتی نیویورک است.
پژوهش های او به مطالعه سرطان و نشانه های آغازین آن اختصاص دارد و از طریق پژوهش هایش، به درک علل ارثی بیماری ها و تاثیرات متقابل ژن - محیط بر خطر گسترش بیماری کمک کرده است. مصلحی جوایزی را نیز در زمینه تدریس و شیوه خوب علم آموزی دریافت کرده است.
انوشه انصاری
موفق در بیزینس و صنعت، اولین بانوی کیهان گرد
انوشه انصاری متولد مشهد در سال 1346 خورشیدی است. انوشه همیشه عاشق فضا و فضانوردی و در پی راه یافتن به فضا بوده است. وی اولین فضانورد ایرانی الاصل دنیا و اولین زن کیهان گرد و چهارمین نفری است که هزینه سفر فضایی خود را پرداخت کرده است. او همچنین پس از عبدالاحد مومند فضانورد افغان دومین فضانورد فارسی زبان است.
انصاری تا سن 16 سالگی در وطن زیست و سپس به همراه خانواده اش به ایالات متحده مهاجرت کرد و پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی الکترونیک، برای کار به سراغ شرکت هایی چون MCI و COMSAT رفت و پروژه های موفقیت آمیزی را در آن شرکت ها به سرانجام رساند.
او چندین مقاله و دو پاتنت برای کار روی «عملگرهای اتوماتیک» و «گره های یک شبکه بیسیم» دارد. او همچنین دومین مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته ستاره شناسی دریافت کرد.
در سال 1994 میلادی مطابق با 1372 خورشیدی، انوشه به همراه همسرش حمید و برادر همسرش امیر انصاری شرکتی به نام تله کام تکنولوژی (TTI) را در تگزاس پایه گذاری کردند. انوشه انصاری در سال 2000 جایزه نخست کارآفرینی ملی ایالات متحده امریکا را به دست اورد. در سال 2001 مجله فورچیون، انوشه را در لیست تاجران موفق ثبت کرد. بعد از فروش کمپانی TTI انوشه و همسرش شرکت دیگری به نام پرودی (Prodea) را پایه گذاری کردند که انوشه مدیرعامل و رییس این شرکت است.
ماریا خورسند
مادر معنوی تکنولوژی بلوتوث
ماریا خورسند، یکی از مدیران مشهور صنعت آی تی جهان است. هر چند ایرانی ها در میان مدیران رده بالای صنعت آی تی چندان کم شمار نیستند اما خورسند یکی از بلندپایه ترین آنهاست.
ماریا خورسند در زمان مدیریت خود در شرکت اریکسون سوئد، ریاست این پروژه انقلابی را بر عهده داشته است و در واقع مادر معنوی تکنولوژی بلوتوث محسوب می شود. خورسند در سال 1957 (1336) در شهر ساری متولد شد و در سال 1957 به لس آنجلس مهاجرت کرد و فوق لیسانس خود را از دانشگاه فولرتون (Fullerton) کالیفرنیا گرفت.
هر چند مادر ماریا میل داشت که فرزندانش پس از پایان تحصیل به ایران بازگردند اما ماریا و خواهرش پس از پایان تحصیل تصمیم به ادامه زندگی در خارج از ایران گرفتند؛ با این حال ماریا هیچ گاه هویت ایرانی خود را انکار نکرده است. هر چند این مسئله در مقاطعی باعث ایجاد مانع بر سر راه پیشرفت شغلی او شده است.
برای مثال ماریا در زمان اقامتش در آمریکا هنگامی که برای مصاحبه به یکی از شرکت های طرف قرارداد وزارت دفاع آمریکا رفته بود، پس از آن که در فرم استخدامی، ملیت خود را ایرانی ذکر کرد، به آرامی و بی سروصدا از پروسه استخدام کنار گذاشته شد.
خورسند همسر سوئدی خود را هنگام تحصیل در دانشگاه فولرتون ملاقات کرد و پس از ازدواج با او، در اواخر دهه 80 میلادی به سوئد مهاجرت کرد. او پیش از آن تجربه کار در چند شرکت نفتی و کامپیوتری آمریکایی چون شرکت نفتی یونیون کالیفرنیا و شرکت کامپیوتری یونیسیس را به تجربیات کاری خود اندوخته بود و همین مسئله باعث شد پس از ورود به سوئد بتواند در کمپانی بزرگ اریکسون استخدام شود.
پردیس ثابتی
یکی از 8 نابغه ای که دنیای ما را متحول خواهند ساخت
پردیس ثابتی متولد سال 1354 در تهران، زیست شناس برجسته ایرانی - آمریکایی اهل فلوریدا و ساکن ماساچوست در ایالات متحده آمریکا و استاد دانشگاه هاروارد است. ثابتی سومین زن در تاریخ است که با معدل 100 و مدارج کامل از مدرسه پزشکی دانشگاه هاروارد آمریکا فارغ التحصیل شده است.
وی به عنوان یکی از سرشناس ترین محققان آمریکا در زمینه بررسی ژنوم مالاریا، از بنیاد بیل و ملیندا گیتس بالغ بر 2 میلیون دلار بودجه تحقیقاتی دریافت کرده است.
پردیس ثابتی به عنوان یکی از 100 چهره نابغه جهان از سوی گروه بین المللی Creators Synectics معرفی شده است. شبکه سی ان ان نیز در سال 2007، ثابتی را به عنوان «یکی از 8 نابغه ای که دنیای ما را متحول خواهند ساخت» معرفی کرده است.
تحقیقات وی در خصوص تکامل انسانی در طیف وسیعی از نشریات معتبر علمی و تحقیقاتی جهان نظیر نیچر و ساینس منتشر شده است. دکتر ثابتی تاکنون بالغ بر 20 اثر علمی و تحقیقاتی را به رشته تالیف درآورده است. وی همچنین عضو هیات ناظرین متخصص در گردهمایی سال 2008 مجمع جهانی اقتصاد بود.
کریستین امان پور
یکی از خبرنگاران نامدار جهان
کریستین امان پور متولد 12 ژانویه 1958 (دی ماه 1336) تحصیلات خود را تا 11 سالگی در ایران و پس از آن تا پایان دوره دبیرستان در بریتانیا انجام داد. سپس به دانشگاه رودآیلند در آمریکا رفت و تحصیل خود را در رشته روزنامه نگاری در سال 1983 به پایان رساند.
کریستین امان پور مجری برنامه «این هفته» در شبکه ان بی سی است. او پیش تر گزارشگر ارشد بخش اخبار بین المللی شبکه خبری سی ان ان بود. گزارش های امان پور از بالکان باعث شد که سال 1994 جایزه امی، دو جایزه جورج فاستر پیبادی، دو جایزه جورج پولک و جایزه شجاعت در گزارشگری دریافت کند.
او همچنین مصاحبه های بسیاری انجام داده است که از آن جمله می توان به مصاحبه با ژاک شیراک 2003 (قبل از جنگ عراق)، محمود عباس 2003، ملک عبدالله 1999، پرویز مشرف 2001، یاسر عرفات 2000 و آیت الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی 1997 اشاره کرد. او به زبان های انگلیسی، فرانسوی و فارسی مسلط است.
مینو اختر زند
نخستین ایرانی که در سوئد استاندار شد
مینو اختر زند، بانوی موفق ایرانی، متولد 1335 در تهران است. دوران کودکی و نوجوانی را در تهران سپری کرد و در 17 سالگی به استکهلم سوئد مهاجرت کرد و در سال 1978 در رشته مهندسی الکترونیک از دانشگاه سلطنتی تکنیک استکلهم (کی تی اچ) فارغ التحصیل شد.
اختر زند بعدها پست های مدیریتی گوناگونی را در شرکت انرژی واتن فال به دست آورد و مدیر کل شورای استانی کار در شه راویسالا سوئد و عضو هیات رییسه دانشگاه سودرتورن در استکهلم شد.
از جمله سمت های وی، مدیریت عامل شرکت تولید انرژی واتن فال، مدیرکل شورای استانی کار در شهر اویسالا سوئد و مدیریت عامل شرکت راه آهن سوئد (بان ورکت) است.
مینو اختر زند برنده نشان ممتاز افتخاری بی بی خشت در سال 2008 است. این جایزه در سوئد هر ساله به خانم مدیری داده می شود که طی سال به پرقدرت ترین پست مدیریت کشور ترفیع مقام پیدا کرده باشد.
اختر زند در ماه مه سال 2010 به سمت استانداری یونشوپینگ سوئد منصوب شد. او نخستین ایرانی بود که سمت استانداری را در سوئد به عهده می گرفت.
ترانه رضوی، پزشک گوگلزمانی که گوگل هنوز شرکت نامدار و بزرگی نبود، بنیانگذارش، «لری» و «سرگی» تصمیم گرفتند که برای کارکنان شان به غیر از کارهای شرکتی، خدمات دیگری آماده کنند. به طور مثال این فکر را داشتند که یک پزشک به طور مداوم در شرکت باشد و سلامت کارکنان را زیر نظر بگیرد.
ترانه جذب ایده های این دو شخص شد و تصمیم گرفت به صورت موقتی در این شرکت کار کند. وقتی کارش را در این شرکت کرد، به خاطر فضای کوچک شرکت، مطبش در یک کمد بود اما به سرعت و با ایده های خود این فضا را گسترش داد. حالا او پزشکی در تشکیلات مرکزی گوگل در مانتین ویو «Mountain View» کالیفرنیا است؛ جایی که وی مسئولیت حفظ سلامتی کارکنان گوگل را بر عهده دارد. وی مسائل پزشکی را به کارمندان گوگل آموزش می دهد و سرویس هایی در این حوزه را در اختیار مخاطبان داخلی و خارجی گوگل قرار می دهد.
رودابه (رودی) بختیار
معروف ترین گوینده شبکه سی ان ان
رودابه بختیار، متولد 21 ژوئن سال 1966 در کالیفرنیا است. وی از پدر و مادری ایرانی در آمریکا متولد و در ایران بزرگ شد. او تحصیلاتش را در دانشگاه کالیفرنیا در شهر لس آنجلس ادامه داده و در این دانشگاه مدرک لیسانس بیولوژی را دریافت کرد.
رودابه کار خبرنگاری خود را از شبکه سی ان ان آمریکا شروع کرد و بعدی از مدتی مجری بخش CNN Headline News شد و در 11 سپتامبر سال 2001 مجری فوق برنامه در زمان حملات تروریستی بود.
رودابه بعد از 10 سال کار مداوم در شبکه سی ان ان به علت مراقبت از پدر مریض احوال خود و به دست آوردن افتخارات و تجربیات بیشتر، در 11 ژانویه سال 2006 به صورت رسمی به کانال فاکس نیوز پیوست. وی همچنین طی سفری به ایران برای شبکه فاکس نیوز گزارشی از زندگی مردم ایران تهیه کرد. در ضمن او از جمله کسانی است که در مراسمی در واشنگتن، برای مردم زلزله زده بم کمک های نقدی بسیاری جمع آوری کرد.
او در سال 2002 جایزه Iranian American Republic Council Achievement Award را از آن خود کرد و وقتی در شبکه سی ان ان مشغول به کار بود، به عنوان نهمین خبرنگار برتر آمریکا دست یافته بود.
پریسا تبریزی
مدیر گروه مهندسی امنیت اطلاعات گوگل
پریسا تبریزی به عنوان برگ برنده امنیتی گوگل شناخته می شود. او مدیر گروه مهندسی امنیت اطلاعات گوگل است و بهبود امنیت محصولات گوگل از جمله مرورگر کروم را بر عهده دارد.
یک تیم از هکرها زیر نظر پریسا تبریزی برای پیدا کردن مشکلات امنیتی محصولات گوگل کار می کنند و جالب است بدانید چندی پیش مدیر گوگل به تعریف از پریسا تبریزی پرداخت.
رکسانا ورزا
ششمین بانوی موفق در زمینه تکنولوژی
رکسانا به عنوان یکی از چهره های جوان و خلاق مایکروسافت شناخته می شود که مسئولیت برخی پروژه های مهم این شرکت را در اروپا بر عهده دارد. او یکی از ثروتمندان و یکی از مقامات بلندپایه در شرکت میکروسافت است.
رکسانا ورزا ششمین بانوی موفق زیر 30 سال در آمریکا در زمینه تکنولوژی است. رکسانا در آمریکا به دنیا آمده است و تحصیلاتش در زمینه زبان فرانسه و اقتصاد سیاسی بوده اما بعدها راهش به طرف استارت آپ کشیده می شود. او در حال حاضر با چند شرکت و رسانه معروف فرانسوی و بین المللی در زمینه فناوری همکاری دارد.
ثریا دارابی
ثروت چند میلیون دلاری با سایت Foodspotting
ثریا دارابی در دنیای اینترنت چهره شناخته شده به حساب می آید. یکی از ابتکارات او سایتی به نام Zady بود که درآمدی 1.3 میلیون دلاری از مرکز آموزش ملی آمریکا داشته است.
ثریا دارابی پیش از آن با راه انداختن سایت Foodspotting مشهور شد و ثروت زیادی به دست آورد. در این سایت کاربران می توانستند عکس های غذاهای جالب و خوشمزه ای را که هر روز می خوردند به اشتراک بگذارند. این سایت شاید برای خیلی ها حکم وقت گذرانی را داشت اما برای پایه گذار آن، سودی سه میلیون دلاری به همراه آورد.
گلی عامری
یکی از 100 زن قدرتمند شمال غرب آمریکا
گلی عامری در مهر ماه 1335 خورشیدی در ایران چشم به جهان گشود و هنگامی که 17 سال بیشتر نداشت به آمریکا رفت و در دانشگاه استانفورد ثبت نام کرد. عامری تحصیلات خود را در آن دانشگاه تا دریافت مدرک فوق لیسانس در رشته ارتباطات ادامه داد.
در همانجا بود که با همسر آینده خود جمشید عامری که در رشته مهندسی راه و ساختمان به تحصیل اشتغال داشت آشنا شد و با وی عهد زندگی بست. آنها دو پسر دارند. گلی عامری بنیانگذار و مدیر شرکت Tinium بود که در رشته ارتباطات دور فعالیت داشت. او بیش از 50 مقاله در بررسی های مربوط به بازار فعالیت در رشته کار خود نوشته و در نشریات معتبر مربوط به این رشته انتشار داده است.
او در سال 2005 از طرف رییس جمهور وقت به ریاست هیات نمایندگی آمریکا در شصتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل منصوب شد. گلی آمری عضو هیات امنا و معاون هیات مدیره موسسه آموزشی Caltin Gabel School بوده و در فعالیت های نیکوکارانه و جمع آوری کمک برای مصارف آموزشی و اعطای بورس تحصیلی مشارکت داشته است.
در اکتبر 2007 از طرف NW Women’s Journal به عنوانی کی از 100 زن قدرتمند شمال غرب آمریکا برگزیده شد. او در 15 نوامبر 2007 از سوی پرزیدنت بوش به عنوان دستیار وزیر امور خارجه در امور آموزشی و فرهنگی منصوب شد و این انتصاب مورد تایید سنای آمریکا قرار گرفت.
مونا جراحی
این بانوی محقق ایرانی بالاترین نشان تحقیقاتی دانشمندان و مهندسین جوان را به خود اختصاص داد. خانم پروفسور مونا جراحی در مراسمی که در کاخ سفید برگزار شد، نشان «استعداد برتر حرفه ای جوان سال» را از رییس جمهوری این کشور به دلیل تحقیقات و انجام پروژه های خلاقانه در گسترش و صنعتی کردن فناوری «تِراهِرتز» دریافت کرد. فناوری «تراهرتز» در صنایع پزشکی، دارویی و ماشین آلات کاربرد دارد.
فرح کریمی
تنها زن ایرانی پارلمان هلند
فرح کریمی متولد 1339 در گروس از دانشگاه های اصفهان و کیل در آلمان مدارک فنی و ریاضی دارد و در شهر خرونینگن هلند به تحصیل در رشته مدیریت پرداخت. او پس از فعالیت های گسترده در سازان های اجتماعی و بهزیستی هلند توانست در سال 1998، یعنی 9 سال پس از اقامتش در هلند به عنوان اولین زن نماینده مجلس در خارج از ایران، به پارلمان هلند راه یابد.
او آشناترین فرد پارلمان هلند با اوضاع افغانستان به شمار می آید. او در تاریخ 13 نوامبر 2006، چکیده ای از انتقادات خود نسبت به سیاست نظامی هلند در افغانستان را در قالب کتابی به نام «کارزار افغانستان» به آقای هِنک کامپ، وزیر دفاع هلند اهدا کرد.
رونمایی اولیه و اهدای این کتاب در جریان یک مناظره سیاسی و با حضور گروهی از چهره های شناخته شده هلندی و افغانان مقیم هلند صورت گرفت. در راستای همین تعامل هر چه بیشتر خانم کریمی با مسائل افغانستان بود که او امسال به عنوان نماینده سازمان ملل در امور افغانستان انتخاب شد.